Talofa!

Talofa allemaal!

"Talofa", betekent "hallo/goede dag" in Samoa. Ik ben nu bijna 2 weken op Samoa, dus hoog tijd om mijn blog eens bij te werken! Ik heb al zo veel meegemaakt, dat ik niet zo goed weet waar te beginnen. Bij het begin dan maar?....

Vanuit Melbourne ben ik via Sydney naar Apia (de hoofdstad van Samoa) gevlogen. Op de vlucht van Sydney naar Apia waren er, logisch, veel Samoanen aan boord. Nu is een van de problemen in Samoa het grote aantal mensen met overgewicht. De nationale luchtvaatmaatschappij van Samoa, Samoa Airlines, schijnt zelfs haar ticketprijzen te bepalen op basis van de hoeveelheid bagage EN je eigen lichaamsgewicht. Ik ben dus mooi met Virgin Australia gevlogen, want ik ben me ook wel bewust dat ik niet de slankste ben. Echter, vergeleken met veel Samoanen ben ik slank. Mijn hemel, wat een ontzettend dikke mensen zaten er in de gate te wachten op het vliegtuig. Ik vroeg mij af hoe die zichzelf in een vliegtuigstoel wilden persen en hoopte dat ik niet naast een van hen (klem) zou zitten. Ik was blij dat ik een plek aan het gangpad had gekozen.

In het vliegtuig nam ik plaats op een stoel in het gangpad. Bij het raam zat een mevrouw uit Australie. Alleen de stoel tussen ons in was nog vrij. Zou daar een zwaargewicht komen te zitten? Gelukkig bleek het vliegtuig niet volgeboekt. Er waren plaatsen over. Het vliegtuigpersoneel begon te schuiven met passagiers. De 'grote' mensen kwamen te zitten op een rij met drie stoelen, waarvan er 1 stoel werd vrijgehouden. Zodoende konden ze met z'n tweeen een extra stoel delen. Sommigen van hen kregen verlengstukken voor hun vliegtuiggordel, omdat deze anders te kort was. De australische mevrouw en ik hadden ook geluk, de stoel tussen ons bleef onbezet. Werden wij misschien ook voor 'te'  groot aangezien? :-)

Na een aantal uur vliegen en een aantal uur tijdsverschil verder, landde ik om 5 uur 's ochtends op Samoa. Toen ik het vliegtuig uitstapte, leek het niet of ik een tuincentrum instapte. Het was er benauwd en vochtig, zoals het ook in een tuincentrum kan zijn. Doordat het vroeg in de ochtend was, was het nog niet onwijs warm. Op naar de bagageband. Daar stonden een aantal Samoanen te zingen op hun gitaar. "Wat een idioten", dacht ik, "om midden in de nacht een aantal passagiers toe te zingen. Daar moet ik een foto van maken!" Op dat moment wist ik nog niet dat de enige idioot, ikzelf was, want na dat moment heb ik mijn fototoestel niet meer gezien. Heb ik ergens op het vliegveld liggen, stomme troela die ik ben! Toen ik daar achter kwam, heb ik wel wat tranen gelaten. Maar goed, daar kom ik later misschien nog wel op terug.

Samoa ligt in Polynesie en wordt ook wel het 'hard' van Polynesie genoemd omdat er nog steeds sprake is van een traditionele cultuur, ondanks de invloed van bijvoorbeeld naburige landen als Australie, Nieuw Zeeland en Amerika. Familie, geloof (99,7% is christelijk) en dorpen spelen een grote rol. Aan het hoofd van de familie staat de 'Matai'. Dat is vaak een man, maar kan tegenwoordig ook een vrouw zijn. Ook het geloof bepaalt veel van hoe het leven er hier aan toe gaat. Bijna iedereen is christelijk. Ik wist echter niet dat er zo veel verschillende aftakkingen waren; katholieken, methodisten, en nog allemaal moeilijke namen die ik niet meer weet. Homoseksualiteit is hier een taboe, maar daar hebben ze mijns inziens een fantastische oplossing voor gevonden. Er zijn hier veel 'Fafafine's'. Dit zijn mannen die vrouwelijk zijn of zelfs verkleed zijn als vrouwen (ik zal een foto toevoegen van 3 vrouwen..eh mannen). Deze mannen wonen vaak samen met andere mannnen, maar mogen niet trouwen (maar dus wel samenleven). Fafafine's zijn volgens mij eigenlijk allemaal homo's, maar volgens de Samoanen is er bij de Fafafine's sprake van een 3e geslacht; geen man, geen vrouw, maar er tussenin. Wat mij betreft prima zolang iedereen maar gelukkig kan leven. (Vrouwen mogen ook samenleven, maar niet trouwen.) De Fafafine's hebben vaak verzorgende banen en doen veel aan liefdadigheid voor de gemeenschap. Ze worden over het algemeen geaccepteerd, maar niet overal (bijvoorbeeld in kleine dorpen in het binnenland).                         Alle mannen dragen trouwens 'lavalava's', dat zijn sarongs/rokken, dus geen broeken. Zelfs de politie-agenten lopen in een lavala, erg grappig om te zien.                                                                                                         Samoa bestaat uit meerdere eilanden, waarvan Savaii en Upolu de grootste zijn. Ik verblijf op het eiland Upolu, in de hoofdstad Apia (al is dit meer een dorp), in het noorden van het eiland. In het verleden was Samoa onderdeel van Nieuw Zeeland, maar nu is het al een aantal decenia onafhankelijk. Wel is het nog steeds financieel afhankelijk van landen als Nieuw-Zeeland en Australie. Samoa is echt nog een ontwikkelingsland.

Mijn gastgezin bestaat uit gastmoeder Pepe (van ongeveer 40 jaar), haar vader van 70, kinderen John (9), Jasmine (7), Justine (4) en Jackeline (3). Pepe werkt 5 dagen in de week en daarom woont nicht Fuaina (zeg maar Ina) van 19 jaar bij het gezin in om voor het huishouden en de kinderen te zorgen. Ten minste, dat is de bedoeling. Ina heeft sinds kort een smartphone en een geheim vriendje, dus daar is ze erg drukmee:-)                                                                                                                             In de achtertuin liggen een aantal familieleden begraven, onder andere de moeder van Pepe. Ik schrok me de eerste ochtend een hoedje toen ik uit het wc-raampje op een stel graven keek. Maar in Samoa is het gebruikelijk dat familieleden in de voor- of achtertuin begraven worden. Je ziet het overal.                                                 In de achtertuin is er nog een soort schuur, daar wonen ook nog 2 volwassen familieleden van Pepe. Een man, Kampele (of zo) en zijn vrouw Toa Ono. Hun kinderen wonen weer op een ander eiland bij hun oma.                                          Pepe heeft ook nog een aantal broers, maar die wonen in Australie. De partner van Pepe/de vader van de kinderen woont/werkt ook in Australie. Kortom, een familiesysteem waar je wel 2 weken voor nodig hebt om uit te vogelen hoe het nu precies zit met iedereen:-) Maar kort gezegd komt het erop neer dat ik een erg leuk gastgezin heb. Ik heb het erg getroffen met m'n gastmoeder Pepe. Ze heeft 3 jaar in Australie gestudeerd, dus kan goed Engels en weet ook een beetje hoe de westerse wereld in elkaar steekt. Daarnaast kan ik leuk met haar kletsen en lachen. Als ik haar niet had, had ik me niet zo prettig gevoeld hier. 

Pepe werkt als accountant voor dezelfde organisatie als waar ik mijn vrijwilligersproject heb, Samoa Victim Support Group. Samoa Victim Support Group is door een aantal ex-politie-agenten opgezet, doordat zij in hun werk veel huiselijk/seksueel geweld en andere problemen (armoede, familieproblemen) tegenkwamen waar eigenlijk hulpverlening/slachtofferhulp voor nodig was. Deze hulp bestond alleen niet, daarom hebben zij de Samoa Victim Support Group opgericht. Hierdoor hebben zij een deel van het werk van de politie uit handen genomen. Desondanks krijgen zijn geen vaste subsidie van/vallen zij niet onder de overheid (wat wel zo is bij de politie). De organisatie is afhankelijk van giften/donaties. Mensen worden geholpen als ze slachtoffer zijn van huiselijk of seksueel geweld. Zo lang de rechtzaak tegen de verdachte loopt, kunnen slachtoffer terecht in opvangtehuizen om hun veiligheid te waarborgen. Ook kinderen die niet meer terugkunnen naar huis of naar familie, verblijven daar en kunnen er naar school. Voorheen zaten de politieagenten met al deze kinderen, die dan vaak in het gezin van de politieagent werden opgenomen. Ook mensen in financiele nood kloppen aan voor hulp. Wat ik de afgelopen twee weken heb gezien zijn veel zieke kinderen (met een waterhoofd, kanker of een grote tumor in het gezicht) die in Samoa niet geholpen kunnen worden. Samoanen moeten voor speciale medische behandelingen vaak uitwijken naar Australie en Nieuw-Zeeland om geholpen te worden, maar daar moet je dan natuurlijk wel het geld voor hebben. Ik heb begrepen dat de gemiddelde Samoaan (Jan Modaal) 6000-8000 Tala (voor euro gedeeld door 3, dus 2000-2700 Euro) per JAAR verdient. Dit terwijl de prijzen slechts iets lager en soms zelfs hoger liggen dan in Nederland. Ga dan maar eens aan een vliegticket beginnen. Somoa Victim Support Group probeert dan middels facebook en andere media toch geld binnen te krijgen. Zo is er vorige week een Zumba-middag geweest, waarbij de opbrengst naar een gezin ging in financiele nood. (Ga maar eens Zumba' en in 30 graden en hoge luchtvochtigheid). Vandaag leverde een dorp een hele zwik  bananen, kokosnoten en papaya's af voor de opvangtehuizen.

Zelf ben ik aan het werk op het hoofdkantoor, waar alle nieuwe clienten binnenkomen. De eerste week ben ik van 9 tot 17 uur in touw geweest, totdat ik ziek werd van de hitte. Zoals ik al zei, is het hier gemiddeld 30 graden met een hoge luchtvochtigheid (dus heel benauwd). Ik lag na een week dus ziek op bed met hoofdpijn en maagpijn. Nadat ik beter was, ben ik halve dagen gaan werken, zodat ik in de middag verkoeling kan opzoeken (of mijn blog kan bijwerken in het internetcafe!).                                                                                                                Ik ben gevraagd om de maatschappelijk werkers op het hoofdkantoor te ondersteunen bij hun casussen. Zo ben ik een aantal keer meegeweest om kinderen naar het ziekenhuis te brengen voor medische behandelingen of om spullen te brengen naar de opvangtehuizen. Ik krijg echter te weinig vragen of respons van de maatschappelijk werkers om mijn tijd volledig te vullen. Daarom heb ik er een extra taak bijgenomen, en dat is de administratie bijwerken.                   De administratie is een hele klus. Zoals ik al zei, is Somoa een ontwikkelingsland en heeft Samoa Victim Support Group het ook niet breed. De computers op kantoor zijn niet met elkaar verbonden (zoals een computer netwerk), dus iedereen heeft zijn eigen bestandjes met administratie. Hierdoor was er op een gegeven moment geen overzicht meer hoeveel kinderen er nu precies in de opvangtehuizen hebben gewoond en nog steeds wonen. Daarnaast houden (heel herkenbaar als ik aan mijn werk in Nederland denk) maatschappelijk werkers ook niet altijd even goed hun administratie bij (door drukte of doordat je nou eenmaal liever mensen helpt dan dat je aan het administreren bent). Vandaag ben ik dan ook weer een tijd bezig geweest met archiefmappen doorspitten en excelbestanden bijwerken. Niet het meest uitdagende werk, maar wel voor een goed doel. De Samoa Victim Support Group kan dan bijvoorbeeld aan donateurs laten weten hoeveel mensen er nu precies geholpen zijn door hen te plaatsen in opvangtehuizen.

Pologa (van de vrijwilligersorganisatie) en Pepe hebben nog een aantal keer bij het vliegveld gevraagd of mijn camera is gevonden, maar tot op heden is deze spoorloos. Ik had de camera speciaal voor mijn reis gekocht en was ook best duur en goed, dus ik baal nog steeds als een stekker. Ik heb op het punt gestaan om zelf naar het vliegveld te gaan om iedereen te gaan stalken, maar het is een eind reizen en als er geen vluchten zijn, is het vliegveld gesloten (stel je voor, dat Schiphol dagelijks sluit omdat er geen vluchten zijn, bizar!). Ik ben dus maar naar de politie gegaan om aangifte te doen (ook voor de verzekering) en ben op zoek gegaan naar een andere camera. Twee aparte belevenissen.

Bij de politie heb ik een blanco A4-tje moeten invullen met al mijn gegevens. Niks geen officieel formulier met logo en stempels, nee, gewoon een A-4tje. De agent vertelde mij dat de politie nu 14 dagen de tijd heeft om onderzoek te doen (yeah right, sporenonderzoek naar mijn camera zeker). Als na 14 dagen mijn camera nog steeds niet terecht was, kan ik aangifte doen (tbv verzekering) voor een bedrag van 20 euro. Ik heb de ex-agenten van mijn werk nog maar een keer met het politiebureau laten bellen, om er zeker van te zijn dat ik niet genaaid word. Volgens hen klopt het allemaal, dus kan ik over een week mijn aangifte (op officieel papier) gaan doen.

Een camera kopen is ook bijzonder. Deze moeten worden overgevlogen vanuit Australie/Nieuw Zeeland/Amerika waardoor ze sowieso nog duurder dan gebruikelijk zijn. Daarnaast lopen ze hier jaren achter op technologie. De smartphone is pas net in opkomst, en camera's die aan mijn wensen voldoen, zijn gewoonweg niet te vinden. Ik moet het nu dus doen met een camera die niet fantastische inzoomt en altijd scherpe foto's maakt. Wel weer een uitdaging voor mij om dan toch goede foto's te krijgen.

Over foto's gesproken; tijd om er een aantal toe te voegen aan mijn blog (ik kan dit waarschijnlijk morgen pas doen, want het internetcafe sluit zo). Mijn tekst is behoorlijk lang, en ik ben nog lang niet uitgepraat over dit mooie land, maar daarover volgende keer meer!

Tofa (= tot ziens)